Luật Giao dịch điện tử năm 2023, quy định: Bộ trưởng Bộ Quốc phòng thực hiện quản lý nhà nước về giao dịch điện tử trong lĩnh vực cơ yếu, CKS chuyên dùng công vụ. Nghị định số 68/2024/NĐ-CP ngày 25/6/2024 của Chính phủ quy định về CKS chuyên dùng công vụ, quy định: Bộ trưởng Bộ Quốc phòng có trách nhiệm chỉ đạo Ban Cơ yếu Chính phủ thực hiện quản lý nhà nước về CKS chuyên dùng công vụ. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng trong hoạt động quản lý nhà nước về lĩnh vực CKS chuyên dùng công vụ, nhằm nâng cao hiệu quả ứng dụng CKS của các Bộ, ban, ngành, địa phương, góp phần phát triển Chính phủ điện tử, Chính phủ số, chuyển đổi số quốc gia.

Thực hiện quy định của pháp luật về CKS chuyên dùng công vụ, thời gian qua, Ban Cơ yếu Chính phủ đã tích cực, chủ động tham mưu Bộ trưởng Bộ Quốc phòng thực hiện quản lý nhà nước và triển khai cung cấp dịch vụ chứng thực CKS cho các cơ quan, đơn vị, cán bộ, công chức, viên chức thuộc hệ thống chính trị. Tính đến tháng 11/2024, hệ thống cung cấp dịch vụ chứng thực CKS chuyên dùng công vụ đã đảm bảo hơn 1 triệu chứng thư CKS cho các cơ quan, tổ chức, cá nhân. Trung bình mỗi ngày có hơn 5 triệu lượt truy cập dịch vụ chứng thực CKS. Qua công tác kiểm tra thực tế và thống kê trên hệ thống, 100% cơ quan hành chính nhà nước các cấp đã ứng dụng CKS chuyên dùng công vụ; Bộ phận Một cửa từ cấp tỉnh đến cấp xã đã được cung cấp chứng thư CKS chuyên dùng công vụ theo nhu cầu phục vụ ký số dữ liệu số hóa hồ sơ, tiếp nhận và trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính; Hệ thống quản lý văn bản điều hành của 63 tỉnh/thành phố kết nối với Trục liên thông văn bản quốc gia đã được tích hợp và sử dụng hiệu quả CKS chuyên dùng công vụ.

Đạt được những kết quả nêu trên, hoạt động quản lý nhà nước về lĩnh vực CKS chuyên dùng công vụ giữ vai trò quyết định và được triển khai thực hiện trên các nội dung chính sau: Thường xuyên nghiên cứu, xây dựng, đề xuất chủ trương và tổ chức thực hiện chiến lược, kế hoạch, chính sách phát triển dịch vụ chứng thực CKS. Chủ động rà soát, xây dựng, tham mưu ban hành văn bản quy phạm pháp luật, tiêu chuẩn, quy chuẩn, yêu cầu kỹ thuật, định mức kinh tế kỹ thuật, chất lượng sản phẩm, dịch vụ trong hoạt động cung cấp, quản lý, sử dụng CKS. Triển khai quản lý công tác báo cáo, thống kê tình hình cung cấp, quản lý, sử dụng và giám sát an ninh, an toàn các hệ thống thông tin phục vụ cung cấp dịch vụ chứng thực CKS; sơ kết, tổng kết đánh giá kết quả thực hiện. Thực hiện công tác quản lý, xây dựng, khai thác và phát triển hạ tầng chứng thực CKS; quản lý việc phát hành, thu hồi chứng thư CKS, cấp dấu thời gian của CKS. Quản lý công tác đào tạo, bồi dưỡng, phát triển nguồn nhân lực, chuyên gia, hợp tác quốc tế trong lĩnh vực CKS chuyên dùng công vụ. Thường xuyên tổ chức tuyên truyền, phổ biến, thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm về CKS theo quy định của pháp luật.

Để tiếp tục đẩy mạnh hoạt động quản lý nhà nước về lĩnh vực CKS chuyên dùng công vụ, đáp ứng tốt hơn nữa nhu cầu của các Bộ, ban, ngành, địa phương, thời gian tới, Cục Chứng thực số và Bảo mật thông tin cần tập trung tham mưu cho Ban Cơ yếu Chính phủ giúp Bộ trưởng Bộ Quốc phòng thực hiện tốt một số nhiệm vụ trọng tâm sau:

Thứ nhất, tiếp tục rà soát, hoàn thiện, triển khai hiệu quả hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về CKS chuyên dùng công vụ

Trong suốt chặng đường phát triển, hệ thống cung cấp dịch vụ chứng thực CKS chuyên dùng công vụ luôn được quan tâm và thể chế hóa bằng hệ thống văn bản pháp quy. Đến nay, đã có 02 Luật, 03 Nghị định, 03 Thông tư quy định trực tiếp và 35 văn bản quy phạm pháp luật quy định liên quan lĩnh vực CKS chuyên dùng công vụ. Hiện tại, lĩnh vực này được thực hiện theo quy định tại Luật Giao dịch điện tử năm 2023 và Nghị định số 68/2024/NĐ-CP của Chính phủ. Lần đầu tiên kể từ khi bắt đầu đi vào hoạt động, CKS chuyên dùng công vụ được pháp lý hóa bằng Nghị định riêng của Chính phủ, giúp cho việc cung cấp, quản lý, sử dụng thống nhất, đồng bộ, hiệu quả trên toàn quốc.

Để tiếp tục hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, tạo cơ sở pháp lý trong quá trình triển khai ứng dụng, đồng thời tăng cường công tác đảm bảo an toàn, dễ dàng, thuận tiện trong quá trình khai thác, sử dụng, thời gian tới cần tiếp tục hoàn thiện quy định về CKS chuyên dùng công vụ, cụ thể: xây dựng, trình cấp có thẩm quyền ban hành các Thông tư quy định về tiêu chuẩn và yêu cầu kỹ thuật liên quan lĩnh vực CKS chuyên dùng công vụ; tham mưu nội dung quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực CKS chuyên dùng công vụ phục vụ xây dựng Nghị định thay thế Nghị định số 120/2023/NĐ-CP ngày 09/10/2023 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quốc phòng, cơ yếu.

Thứ hai, tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá, tuyên truyền, tập huấn về CKS chuyên dùng công vụ

Công tác kiểm tra là hoạt động hết sức quan trọng, cần thực hiện thường xuyên nhằm đánh giá thực trạng tình hình ứng dụng CKS, qua đó kịp thời phát hiện những tồn tại, khó khăn trong công tác quản lý, sử dụng để có biện pháp khắc phục, điều chỉnh bảo đảm tính thống nhất, chặt chẽ và đúng quy định. Đến cuối năm 2024, Ban Cơ yếu Chính phủ đã phối hợp Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức các đoàn công tác thực hiện kiểm tra, đánh giá tình hình ứng dụng CKS chuyên dùng công vụ tại 12 Bộ, ngành và 44 tỉnh, thành phố. Để góp phần đẩy mạnh hoạt động quản lý nhà nước, thời gian tới cần tiếp tục tổ chức các đoàn kiểm tra, đánh giá tình hình ứng dụng CKS tại các cơ quan, đơn vị.

Bên cạnh đó, CKS thuộc lĩnh vực khoa học và công nghệ, việc quản lý, sử dụng cần có trình độ, kiến thức nhất định về công nghệ thông tin. Do đó, công tác tuyên truyền, tập huấn về CKS cần được quan tâm, chú trọng, đảm bảo 100% đối tượng cấp chứng thư CKS được tham gia tập huấn, hướng dẫn trước khi sử dụng. Để làm tốt hoạt động này, Cục Chứng thực số và Bảo mật thông tin cần tiếp tục phối hợp với cơ quan tham mưu của các Bộ, ban, ngành, địa phương tổ chức các hội nghị, hội thảo, các lớp tập huấn nhằm tuyên truyền, phổ biến quy định pháp luật về CKS chuyên dùng công vụ và hướng dẫn, hỗ trợ người dùng ứng dụng hiệu quả trong điều hành, tác nghiệp.

Thứ ba, đẩy mạnh hoạt động phân cấp, phân quyền cho các Bộ, ban, ngành, địa phương chủ động triển khai cung cấp một số dịch vụ chứng thực CKS chuyên dùng công vụ

Việc thay đổi vị trí công tác, thay đổi chức danh, chức vụ của cán bộ, công chức, viên chức tại các cơ quan, đơn vị diễn ra thường xuyên, do đó nhu cầu thay đổi nội dung thông tin chứng thư CKS để phù hợp, chính xác với vị trí công tác mới là rất lớn. Hơn nữa, chứng thư CKS chuyên dùng công vụ có thời hạn sử dụng nhất định, khi sắp hết thời hạn, thuê bao sẽ có nhu cầu gia hạn để quá trình ký số được liên tục, thông suốt. Vì vậy, hầu hết các Bộ, ban, ngành, địa phương đều có nhu cầu chủ động cung cấp dịch vụ gia hạn, thay đổi nội dung thông tin chứng thư CKS, khôi phục thiết bị lưu khóa bí mật cho các thuê bao trong phạm vi quản lý.

Thực hiện quy định tại khoản 1 Điều 34 Nghị định số 68/2024/NĐ-CP và đáp ứng kịp thời nhu cầu thực tế, thời gian qua, Cục Chứng thực số và Bảo mật thông tin đã tham mưu Ban Cơ yếu Chính phủ xây dựng quy trình nghiệp vụ phục vụ phân quyền cung cấp dịch vụ gia hạn, thay đổi nội dung thông tin chứng thư CKS, khôi phục thiết bị lưu khóa bí mật cho các Bộ, ban, ngành, địa phương chủ động thực hiện. Đồng thời, tập trung hoàn thiện giải pháp kỹ thuật, nghiệp vụ triển khai phân quyền đảm bảo an toàn, thuận lợi và đúng quy định. Thời gian tới, Cục Chứng thực số và Bảo mật thông tin tiếp tục phối hợp chặt chẽ với cơ quan tham mưu của các Bộ, ban, ngành, địa phương thực hiện phân quyền cung cấp một số dịch vụ chứng thực CKS chuyên dùng công vụ đảm bảo hiệu quả, chất lượng.

Thứ tư, tăng cường công tác báo cáo, thống kê, dự báo tình hình, nắm bắt nhu cầu sử dụng CKS

Công tác báo cáo, thống kê giúp xác định thực trạng về cung cấp, quản lý, sử dụng CKS chuyên dùng công vụ, làm cơ sở tham mưu thực hiện tốt nhiệm vụ quản lý nhà nước. Hiện nay, CKS chuyên dùng công vụ được ứng dụng rộng rãi tới cán bộ, công chức, viên chức tham gia hoạt động công với số lượng lớn và tăng mạnh theo từng năm, do đó công tác này càng trở nên quan trọng. Để tăng cường công tác báo cáo, thống kê, thời gian tới cần đẩy mạnh cung cấp dịch vụ chứng thực trên môi trường điện tử, không triển khai trên môi trường giấy tờ truyền thống. Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ban, ngành, địa phương đẩy mạnh thực hiện công tác quản lý, cung cấp dịch vụ trên Cổng dịch vụ công của Tổ chức cung cấp dịch vụ chứng thực CKS chuyên dùng công vụ.

Thực hiện Quyết định số 06/QĐ-TTg ngày 06/01/2022 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án Phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến năm 2030, dự kiến trong những năm tiếp theo nhu cầu sử dụng CKS của các Bộ, ban, ngành, địa phương tiếp tục tăng mạnh. Do đó, công tác dự báo tình hình, nắm bắt nhu cầu sử dụng CKS là hết sức cần thiết, từ đó có kế hoạch chuẩn bị và cung cấp kịp thời, đầy đủ, nhanh chóng theo yêu cầu của đơn vị và tiếp tục chủ động, triển khai tốt công tác khảo sát, nắm bắt nhu cầu và dự báo tình hình, số lượng trong tương lai để có phương án đảm bảo đúng thời gian, đối tượng.

CKS chuyên dùng công vụ ngày càng phát huy vai trò, hiệu quả trong hoạt động của các cơ quan thuộc hệ thống chính trị và cán bộ, công chức, viên chức thi hành công vụ. Hoạt động quản lý nhà nước về lĩnh vực CKS chuyên dùng công vụ là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu, có ý nghĩa quyết định, đảm bảo cung cấp dịch vụ chứng thực hiệu quả, chất lượng. Thời gian tới, Cục Chứng thực số và Bảo mật thông tin cần tập trung tham mưu cho Ban Cơ yếu Chính phủ giúp Bộ trưởng Bộ Quốc phòng triển khai thực hiện tốt quy định của pháp luật về CKS chuyên dùng công vụ, đẩy mạnh hoạt động quản lý nhà nước, đáp ứng đầy đủ và kịp thời nhu cầu ứng dụng CKS của các Bộ, ban, ngành, địa phương, góp phần xây dựng nền hành chính công hiện đại, minh bạch, xây dựng đất nước ngày càng vững mạnh, phát triển.