Trước những thách thức an ninh phi truyền thống, sự phát triển của chiến tranh mạng, công nghệ mã hóa lượng tử... Cơ yếu BĐBP cần tiếp tục đổi mới, hiện đại hóa, nâng cao chất lượng, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Thực trạng công tác Cơ yếu BĐBP và những vấn đề đặt ra

Những năm qua, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ủy, Thủ trưởng Bộ Tư lệnh BĐBP; trực tiếp là Đảng ủy, Thủ trưởng Bộ Tham mưu BĐBP, công tác cơ yếu đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, góp phần bảo đảm bí mật thông tin lãnh đạo, chỉ đạo, chỉ huy nhiệm vụ quản lý, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới của BĐBP; đặc biệt là trong công tác đối ngoại Biên phòng, hoạt động phối hợp đấu tranh phòng chống tội phạm xuyên biên giới, buôn lậu, xuất nhập cảnh trái phép, hoạt động tuần tra, kiểm soát biên giới, cứu hộ cứu nạn...

Hệ thống kỹ thuật mật mã (KTMM) được triển khai rộng khắp, đồng bộ từ cơ quan Bộ Tư lệnh BĐBP đến các đơn vị cơ sở trong toàn lực lượng phù hợp với hệ thống chỉ huy của BĐBP.

Về tổ chức, biên chế, cán bộ, nhân viên cơ yếu không ngừng được kiện toàn, từng bước bảo đảm đủ số lượng và nâng cao chất lượng; cán bộ, nhân viên, có phẩm chất đạo đức tốt, năng lực chuyên môn cao, ý thức tổ chức kỷ luật nghiêm, luôn yêu ngành, yêu nghề, tận tụy với công việc, coi “Đồn là nhà, biên giới là quê hương, đồng bào dân tộc là anh em ruột thịt”. Lực lượng Cơ yếu Biên phòng được đào tạo bài bản, từng bước làm chủ trang bị kỹ thuật hiện đại, đáp ứng với yêu cầu bảo mật trong kỷ nguyên số. Công tác giáo dục chính trị, tư tưởng được chú trọng; Cấp ủy, chỉ huy các cấp thường xuyên quán triệt, nâng cao nhận thức về vai trò đặc biệt quan trọng của công tác cơ yếu, thực hiện nghiêm chế độ bảo mật, quy định sử dụng tài liệu mật, góp phần phòng, chống lộ, lọt thông tin.

Hệ thống KTMM hiện đại không ngừng được hiện đại hóa, nâng cấp, bảo đảm phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ và đặc thù công tác của BĐBP. Một số phần mềm, hệ thống quản lý, truyền tin bảo mật đã được ứng dụng trong thực tiễn, tăng cường năng lực xử lý thông tin mật. Công tác chứng thư chữ ký số trong lực lượng BĐBP được mã hóa, bảo đảm tính toàn vẹn, xác thực, góp phần tích cực trong công tác chuyển đổi số.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác cơ yếu trong lực lượng BĐBP vẫn còn tồn tại một số điểm yếu, hạn chế cần khắc phục: Một số đơn vị cơ sở vẫn chưa được trang bị đầy đủ, đồng bộ hệ thống KTMM hiện đại; hạ tầng mạng, công nghệ thông tin ở địa bàn biên giới, hải đảo còn hạn chế, ảnh hưởng đến tốc độ và bảo mật truyền tin; đội ngũ cán bộ, nhân viên cơ yếu ở tuyến trọng điểm còn thiếu về số lượng, chất lượng có nơi còn chưa cao so với yêu cầu mới; công tác đào tạo, bồi dưỡng chuyên sâu chưa theo kịp yêu cầu phát triển khoa học, công nghệ mới.

Những bất cập nêu trên đặt ra yêu cầu cấp thiết phải củng cố, kiện toàn hệ thống tổ chức, nâng cao năng lực chuyên môn và trang bị kỹ thuật cho lực lượng Cơ yếu BĐBP.

Những yêu cầu đối với công tác cơ yếu trong tình hình mới

Hiện nay, tình hình thế giới và khu vực đang diễn biến nhanh chóng, phức tạp; nhiệm vụ bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, bảo đảm an ninh quốc gia vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức, nhất là ở Biển Đông, vùng biển Tây Nam và một số địa bàn chiến lược.

Đặc biệt, cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, chuyển đổi số phát triển mạnh mẽ, tạo ra cả thời cơ và thách thức. Các công nghệ tiến công mạng hiện đại như APT, mã độc, AI độc hại… làm tăng nguy cơ bị xâm nhập, phá hoại thông tin cơ yếu. Không gian

mạng đã trở thành chiến trường mới, buộc công tác cơ yếu phải thích ứng nhanh, hiện đại hóa toàn diện.

Quán triệt và triển khai thực hiện Nghị quyết số 05-NQ/TW ngày 17/01/2022 của Bộ Chính trị về tổ chức Quân đội nhân dân Việt Nam giai đoạn 2021-2030 và những năm tiếp theo, toàn quân đang tiến hành điều chỉnh tổ chức, biên chế, trong đó có BĐBP, bảo đảm quân đội có đủ khả năng làm nòng cốt cùng toàn dân hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Theo đó, 44 Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh, thành phố được tổ chức lại thành 30 Ban Chỉ huy BĐBP trực thuộc Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh, thành phố. Lực lượng Cơ yếu Biên phòng được điều chỉnh tổ chức theo hướng tinh, gọn, hiệu quả, có cơ cấu tổ chức đồng bộ, hợp lý, bảo đảm phục vụ cho công tác lãnh đạo, chỉ đạo, chỉ huy các cấp.

Tình hình mới đặt ra những yêu cầu rất cao đối với công tác Cơ yếu BĐBP, đòi hỏi phải không ngừng đổi mới, sáng tạo, ứng dụng công nghệ hiện đại, bảo đảm an toàn tuyệt đối thông tin bí mật nhà nước, phục vụ tốt nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới quốc gia. Để nâng cao hiệu quả công tác Cơ yếu BĐBP trong tình hình mới, cần triển khai thực hiện nhiều giải pháp, trong đó tập trung vào các giải pháp chủ yếu sau:

Một là, tiếp tục nghiên cứu quán triệt các chủ trương, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về quốc phòng, an ninh. Trọng tâm là Nghị quyết số 56-NQ/TW ngày 05/3/2020 của Bộ Chính trị về Chiến lược phát triển ngành Cơ yếu Việt Nam đến năm 2030 và định hướng đến năm 2045; Nghị quyết số 27/NQ-CP ngày 11/8/2020 của Chính phủ về ban hành Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 56-NQ/TW; Quyết định số 214/ QĐ-BQP ngày 21/01/2021 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng về ban hành Kế hoạch thực hiện Nghị quyết số 27/NQ-CP ngày 11/8/2020 của Chính phủ nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, đảng viên đối với công tác Cơ yếu BĐBP. Đồng thời, bổ sung, hoàn thiện hệ thống văn bản quy pháp pháp luật và đẩy nhanh tiến độ triển khai thực hiện giải pháp bảo đảm cho công tác cơ yếu phát triển đúng hướng, hoạt động chặt chẽ, hiệu quả. Trên cơ sở đó tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác cơ yếu; tập trung xây dựng lực lượng cơ yếu tinh, gọn, mạnh, phù hợp với tổ chức chỉ huy các cấp.

Hai là, nâng cao hiệu lực, hiệu quả lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước đối với công tác cơ yếu. Lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt việc quy hoạch, bồi dưỡng, đào tạo, bố trí, sử dụng đội ngũ cán bộ, nhân viên cơ yếu có bản lĩnh chính trị vững vàng, tuyệt đối trung thành với Đảng, Nhà nước và nhân dân; có trình độ chuyên môn nghiệp vụ giỏi, đủ năng lực tham mưu, chỉ đạo, chỉ huy, điều hành, khai thác, làm chủ trang thiết bị mật mã hiện đại. Củng cố, duy trì vững chắc các mạng liên lạc mật mã, hệ thống KTMM, kết hợp chặt chẽ việc duy trì, khai thác sử dụng kỹ thuật truyền thống với tăng cường triển khai, khai thác sử dụng các loại hình kỹ thuật mới, hiện đại. Đẩy mạnh việc tham gia nghiên cứu, thử nghiệm, ứng dụng triển khai các loại hình KTMM có khả năng tích hợp linh hoạt, tự động trong hệ thống công nghệ thông tin - viễn thông, Chính phủ điện tử, các hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia.

Ba là, tăng cường trang bị, nâng cấp hệ thống mã hóa, bảo mật đạt chuẩn quốc gia, thích ứng với các hình thức tiến công mạng hiện đại. Ưu tiên trang bị đồng bộ hệ thống thiết bị mã hóa, truyền dẫn an toàn.

Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo trong hệ thống cơ yếu, đặc biệt trong kiểm soát, nhận diện, cảnh báo sớm nguy cơ lộ, lọt thông tin. Ứng dụng công nghệ số hóa và tự động hóa quy trình cơ yếu; sử dụng phần mềm quản lý văn bản, tài liệu cơ yếu có tích hợp chữ ký số và xác thực điện tử. Tự động hóa khâu quản lý, phân phối, kiểm tra, giám sát khóa mã và tài liệu mã hóa. Kết nối cơ yếu với hệ thống chỉ huy, thông tin liên lạc, bảo đảm thông suốt, bảo mật cao. Triển khai các hệ thống cơ yếu số hóa, liên thông dữ liệu, bảo mật đa tầng, giảm phụ thuộc vào thao tác thủ công truyền thống. Thường xuyên kiểm tra, đánh giá an toàn thông tin cho các hệ thống cơ yếu, đặc biệt là các hệ thống truyền tải dữ liệu mật. Đồng thời, thường xuyên cập nhật kiến thức mới về mã hóa, an ninh mạng, công nghệ thông tin cho cán bộ cơ yếu nhằm đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số trong quân đội; tích cực chủ động triển khai, đưa vào khai thác sử dụng các loại máy mã cơ động, chuyên dụng để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của BĐBP trong tình hình mới.

Trong thời gian tới, nhiệm vụ của lực lượng Cơ yếu Biên phòng sẽ ngày càng nặng nề, đòi hỏi sự nỗ lực, đổi mới tư duy, sáng tạo trong các mặt công tác; thường xuyên nâng cao trình độ cán bộ, chiến sỹ nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả trong công tác tham mưu cho cấp ủy, chỉ huy các cấp về công tác cơ yếu và những nội dung liên quan đến định hướng, chiến lược phát triển trong lĩnh vực bảo mật, an toàn thông tin; sẵn sàng tiếp thu có hiệu quả những thành tựu mới của khoa học KTMM và công nghệ thông tin tiên tiến, hiện đại thời kỳ mới; xây dựng và phát triển lực lượng Cơ yếu Biên phòng đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chiến lược, gắn với bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia.